Μetarithmisi.liberal.gr
25 Μαΐου 2019
Το αποτέλεσμα των ισπανικών εκλογών είναι ένας ακόμη κρίκος στην αλυσίδα των μεγάλων αλλαγών που συντελούνται σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Η φορά των γεγονότων δεν ακολουθεί πάντα την ίδια πολιτική κατεύθυνση. Άλλοτε είναι αριστερόστροφη. Άλλοτε δεξιόστροφη. Το βέβαιο είναι ότι οι μεταβολές στην Ευρώπη εξαρτώνται από τις ειδικές συνθήκες που επικρατούν σε κάθε χώρα.
Η περίπτωση της πρόσφατης εκλογικής αναμέτρησης στην Ισπανία το επιβεβαιώνει. Κατ’ αρχάς, η νίκη των σοσιαλιστών είναι απόρροια των εσωτερικών ανακατατάξεων. Δεν σημαίνει κατ’ ανάγκη ανάκαμψη της ευρωπαϊκής σοσιαλδημοκρατίας. Εξ ου και η εξασθένιση της γερμανικής και η καταβαράθρωση της γαλλικής. Ως προς την εγχώρια, τα προβλήματα είναι περισσότερο σύνθετα και κεφαλαιώδη. Η βεβιασμένη εκτίμηση κάποιων να υποστηρίξουν ότι ένας νέος σοσιαλδημοκρατικός άνεμος φυσάει στην Ευρώπη, μάλλον αυθαίρετη είναι.
Ο Πέδρο Σάντσεθ επικράτησε διότι στη συγκεκριμένη συγκυρία πολιτεύτηκε εύστοχα. Αλλά και γιατί η ηγετικότητά του είναι πασιφανής. Οριοθετήθηκε με σαφήνεια έναντι των αντιπάλων του. Με την πρωθυπουργία του ενίσχυσε το πολιτικό του κεφάλαιο. Συνέδεσε την παρουσία του με την κυβερνητική προοπτική των Ισπανών σοσιαλιστών. Το σημαντικότερο, επέδειξε αξιοσημείωτη μετριοπάθεια και πραγματισμό. Ενσάρκωσε έναν αυθεντικό ευρωπαϊσμό. Απέφυγε εθνικιστικές εξάρσεις.
Οι πανηγυρισμοί Τσίπρα και Γεννηματά προσπερνούν ένα θεμελιώδες ζήτημα. Και οι δύο τους πολιτεύονται με τρόπο που βρίσκεται στον αντίποδα του Σάντσεθ. Ο πρωθυπουργός δυσκολεύεται να απογαλακτιστεί από τον αριστερό λαϊκισμό. Η σοσιαλδημοκρατικοποίησή του προσκρούει στις ιδεοληψίες και στις αντιφάσεις του. Η πρόεδρος του ΚΙΝΑΛ χρησιμοποιεί αρχέγονο λόγο. Επιπλέον, ταυτίστηκε πλήρως με τις ακραίες αντιδράσεις για το Μακεδονικό, βλέποντας πίσω απ’ αυτό ακόμη και τον Σόρος.
Ηχηρό είναι το μήνυμα της ισπανικής κάλπης και για εκείνες τις δυνάμεις που αυτοτοποθετούνται στον κεντροδεξιό χώρο. Η παταγώδης αποτυχία του Λαϊκού Κόμματος έρχεται να επιβεβαιώσει ότι η δεξιά του στροφή συρρικνώνει τις δυνάμεις του. Ταυτόχρονα αιμοδοτεί τις δεξαμενές της ακροδεξιάς. Έτσι ερμηνεύεται και η δυναμική που εμφάνισε το Vox. Το ίδιο συνέβη, άλλωστε, και με τον Σαρκοζί όταν υιοθέτησε ακραία πολιτική ατζέντα, ενισχύοντας στην πραγματικότητα τη Λεπέν.
Οι παραπάνω εμπειρίες θέτουν καίρια θέματα και για τη στρατηγική του Μητσοτάκη. Η μετακίνηση της ΝΔ προς τα δεξιά αντιστρατεύεται την προσπάθεια του προέδρου της να σμιλεύσει την εικόνα ενός κεντρώου κόμματος. Ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης, κρατώντας μια ιδανική απόσταση από τον σκληρό πυρήνα της συντηρητικής παράταξης, δεν εξυπηρετεί μόνο τους εκλογικούς του στόχους, αλλά και μακροπρόθεσμους πολιτικούς.
Η ροή της πολιτικής δεν είναι γραμμική. Οι διεργασίες και οι εξελίξεις μέσα στον χρόνο δεν είναι προσθετικές. Είναι ασύμμετρες. Πρωτίστως, καθορίζονται από τις εθνικές ιδιαιτερότητες, καθώς και από τους πρωταγωνιστές.