Ομιλία στην εκδήλωση του ΟΠΕΚ Πειραιά
12 Ιουνίου 1997
Ο ΟΠΕΚ Πειραιά, μετά από δύο επιτυχείς εκδηλώσεις που πραγματοποίησε στο Δημοτικό Θέατρο της πόλης του Πειραιά, σήμερα πραγματοποιεί την τρίτη δημόσια εκδήλωσή του στην ιστορική και πολύπαθη Κοκκινιά.
Η ανταπόκριση που βρήκε το κάλεσμά μας, δείχνει ότι οι ιδέες, οι προβληματισμοί και οι αναζητήσεις του ΟΠΕΚ προκαλούν το ενδιαφέρον μιας μεγάλης κατηγορίας πολιτών. Και αυτό γιατί ο ΟΠΕΚ, όπως φαίνεται, έχει την τόλμη να θέτει προς συζήτηση θέματα που ταράζουν τα λιμνάζοντα νερά της πολιτικής και δημόσιας ζωής.
Γι’ αυτό σήμερα ο ΟΠΕΚ τολμά να θέσει για διάλογο τη νέα ταυτότητα της Κεντροαριστεράς, επιδεικνύοντας την ίδια τόλμη που είχε επιδείξει πριν επτά χρόνια, όταν έθεσε, στην ημερήσια διάταξη του πολιτικού διαλόγου, το αίτημα του εκσυγχρονισμού.
Η επιλογή μας να μιλήσουμε για την Κεντροαριστερά, σε καμιά περίπτωση, δεν σημαίνει ότι περιορίζουμε το ενδιαφέρον μας σε αυτόν τον πολιτικό χώρο. Κάλλιστα, θα μπορούσαμε να συζητήσουμε και για την Κεντροδεξιά.
Και αυτό γιατί σήμερα η φυσιογνωμία, η στρατηγική και η πολιτική των δύο μεγάλων αυτών παρατάξεων, δηλαδή της Κεντροαριστεράς και της Κεντροδεξιάς, είναι θέματα μείζονος πολιτικής σημασίας, αλλά και αφορούν όλους τους πολίτες ανεξάρτητα από κομματικές προτιμήσεις.
Οι διεργασίες που αναπτύσσονται στα δύο αυτά πολιτικά ρεύματα έχουν σκοπό πρώτα και κύρια την αναζήτηση των νέων ιδεολογικών και πολιτικών προσανατολισμών τους. Αλλά και τη διαμόρφωση της νέας προγραμματικής και κυβερνητικής τους ταυτότητας.
Επίσης, δεν πρέπει να μας διαφεύγει το γεγονός ότι μιλώντας για την Κεντροαριστερά, κατανοούμε καλύτερα και την Κεντροδεξιά, αλλά και αντιστρόφως.
΄Αλλωστε, σχηματικά, θα μπορούσαμε να θεωρήσουμε την Κεντροαριστερά και την Κεντροδεξιά ως δύο ξεχωριστούς ομόκεντρους κύκλους, οι οποίοι, όσο μεγαλώνουν και διευρύνονται, τόσο τέμνονται αλλά και αλληλοεπηρεάζονται.
Γι’ αυτό μιλώντας, λοιπόν, για την ταυτότητα της Κεντροαριστεράς και της Κεντροδεξιάς θα πρέπει να επισημάνουμε τη μεγάλη ζωτική σημασία που έχει στην τελική διαμόρφωσή τους το αποκαλούμενο «κοινωνικό κέντρο». Εξάλλου, το ρόλο και τη σημασία του κοινωνικού κέντρου διαπιστώσαμε στις περιπτώσεις του Τόνι Μπλέρ, του Μάσιμο Ντ’ Αλέμα, αλλά ακόμη και του Μπιλ Κλίντον.
Ομως, μια και απόψε θα μιλήσουμε για την Κεντροαριστερά, θα πρέπει να πούμε ότι το εγχείρημα της ανασύνθεσης του χώρου αυτού, κάποιους φοβίζει. ΄Αλλοτε το εγχείρημα αυτό συνοδεύεται από το φόβο της υπέρβασης, όπως αυτός εκφράζεται στο χώρο του ΠΑΣΟΚ. ΄Αλλοτε συνοδεύεται από το φόβο της λεηλασίας, όπως αυτός εμφανίζεται στο χώρο του ΣΥΝ. Όμως, οι φόβοι αυτοί, το μόνο που κάνουν, είναι να συσκοτίζουν αλλά και να ενοχοποιούν την ανάγκη ανασύνθεσης της Κεντροαριστεράς.
Πέρα λοιπόν από τις φοβίες και αναστολές που δημιουργεί το εγχείρημα της Κεντροαριστεράς, είναι πιστεύω χρήσιμο να πούμε τα εξής:
α. Η Κεντροαριστερά δεν είναι ένα πολιτικό εφεύρημα για την εξυπηρέτηση κάποιων επιδιώξεων. Δεν είναι μια κάλπικη πολιτική επιταγή. Ούτε μια «εκλογική ομπρέλα». Αντίθετα, είναι ένα νέο πολιτικό υποκείμενο, όπως δείχνουν οι πρόσφατες εξελίξεις στη Βρετανία, στη Γαλλία, στην Ιταλία , αλλά και στην Ελλάδα.
β. Ο διάλογος για την Κεντροαριστερά δεν πρέπει να είναι ένα πολιτικό «τρυκ». Ούτε πρέπει να χρησιμοποιείται για την εξυπηρέτηση πολιτικών ή προσωπικών σκοπιμοτήτων. Και πολύ περισσότερο ο διάλογος αυτός δεν μπορεί να γίνει στη βάση κάποιων παραδοσιακών προσεγγίσεων, που παραπέμπουν σε άλλες εποχές.
γ. Ο διάλογος για τη φυσιογνωμία, τη στρατηγική και την ανασύνθεση της Κεντροαριστεράς επιβάλλεται από την ίδια την πολυπλοκότητα των προβλημάτων, που η χώρα μας έχει να αντιμετωπίσει.
δ. Ο διάλογος για την Κεντροαριστερά επιβάλλεται και από την ανάγκη οι δυνάμεις της Κεντροαριστεράς να έχουν ηγεμονική παρουσία στις μέλλουσες πολιτικές εξελίξεις.
Η ανάληψη της διακυβέρνησης πολλών ευρωπαϊκών χωρών από κεντροαριστερές δυνάμεις δημιουργεί προϋποθέσεις για τη διαμόρφωση ενός νέου πολιτικού και ιδεολογικού τοπίου στην Ευρώπη.
Η νέα Ευρωπαϊκή Κεντροαριστερά καλείται να βάλει τη σφραγίδα της στη διαδικασία της ενοποίησης και ταυτοχρόνως να αναμετρηθεί με το ιστορικό παρελθόν της. Καλείται να δώσει λύσεις στα προβλήματα του μέλλοντος που αφορούν την απασχόληση, τον κοινωνικό αποκλεισμό, τη δημιουργία του νέου κοινωνικού κράτους, τη θεσμοθέτηση νέων μορφών δημοκρατικής συμμετοχής και ενεργοποίησης του πολίτη. Καλείται να συμβάλλει στη διαμόρφωση της νέας Ευρώπης, της κοινωνικής Ευρώπης, της Ευρώπης των πολιτών.
Στην Ελλάδα, μετά τις θετικές και αρνητικές εμπειρίες της τελευταίας εικοσαετίας, η Κεντροαριστερά καλείται να δώσει τις δικές της πειστικές απαντήσεις στις προκλήσεις του 21ου αιώνα.
Σήμερα, στην ημερήσια διάταξη του πολιτικού διαλόγου βρίσκεται η ανασύνθεση της Κεντροαριστεράς, η προγραμματική σύγκλιση των δυνάμεών της, η διαμόρφωση μιας νέας κοινωνικής και πολιτικής πλειοψηφίας, που θα στηρίζεται σ’ ένα προγραμματικό Συμβόλαιο.
Εμείς πιστεύουμε ότι η ανασύνθεση του χώρου της Κεντροαριστεράς δεν θα επιτευχθεί με καταδικασμένες συνταγές και μεθόδους του παρελθόντος. Ούτε με ακατανόητες εμμονές και ιδεοληψίες.
Οι δυνάμεις της Κεντροαριστεράς θα βρούν τον ορίζοντα του διαλόγου και της κοινής δράσης στο φώς του ήλιου και όχι στο ημίφως των κομματικών παρασκηνίων και διαβουλεύσεων.
Η ανασύνθεση της Κεντροαριστεράς, πρέπει να ισοδυναμεί με την επανίδρυσή της, πρέπει να εξασφαλίζει μια νέα ταυτότητα, πρέπει να οδηγεί στην επαναχάραξη των χώρων και των ορίων, που κινούνται οι πολιτικές δυνάμεις. Η διαδικασία αυτή είναι σύνθετη, πολλές φορές αντιφατική και αφορά την κοινωνία, αλλά και τις ηγεσίες των κομμάτων.
Εμείς, ως ΟΠΕΚ, δεν επιθυμούμε να υποκαταστήσουμε τη λειτουργία και το ρόλο των κομμάτων. Απλώς, θέλουμε να συμβάλουμε στη διαδικασία της προγραμματικής εμβάθυνσης και σύγκλισης των δυνάμεων της Κεντροαριστεράς, αλλά και να υπογραμμίσουμε ότι απαιτούνται ρήξεις και τομές με το πολιτικό παρελθόν τους.
Το εάν αυτό που θα προκύψει, θα αποτελέσει μια ουσιαστική σύγκλιση των δυνάμεων της Κεντροαριστεράς, θα εξαρτηθεί από το βάθος και την ουσία του προγραμματικού διαλόγου, καθώς και τη βούληση των πολιτικών δυνάμεων να διαμορφώσουν το προγραμματικό Συμβόλαιο για τη διακυβέρνηση της χώρας το 2000.
Εμείς, με τις πρωτοβουλίες μας, επιδιώκουμε να βοηθήσουμε το διάλογο μεταξύ των πολιτών, των κομμάτων και των πολιτικών και όχι να υποκαταστήσουμε την κοινωνία και τα κόμματα.
Στην αποψινή εκδήλωσή μας ομιλητές θα είναι ο κ. Θεόδωρος Πάγκαλος, Υπουργός Εξωτερικών και μέλος του Ε.Γ. του ΠΑΣΟΚ, ο κ. Λεωνίδας Κύρκος, ιστορικό στέλεχος της Αριστεράς, καθώς και ο δημοσιογράφος κ. Πέτρος Ευθυμίου. Τη συζήτηση θα συντονίσει ο δημοσιογράφος κ. Τάσος Παππάς.