Athens Voice
27 Αυγούστου 2021
Στα ζοφερά χρόνια της χρεοκοπίας μία από τις πιο αισιόδοξες φράσεις ήταν «η κρίση ίσως και να αποδειχθεί ευκαιρία». Έδινε μια νότα ελπίδας. Λειτουργούσε σαν ανάχωμα στο γενικό κλίμα ηττοπάθειας και πεσιμισμού. Ουσιαστικά, τροφοδοτούσε την ανάγκη περισυλλογής και αναστοχασμού. Μας έδειχνε ότι με την ωρίμανση μπορούμε να κλείσουμε τον κύκλο των πολλαπλών αδιεξόδων. Και το κυριότερο, να εγκαταλείψουμε όλες εκείνες τις συλλογικές και ατομικές παθογένειες που μας έφεραν στο χείλος του γκρεμού.
Αρκετοί, ιδιαίτερα στον πολιτικό στίβο, επικαλούνταν συχνά την παραπάνω φράση, καλλιεργώντας προσδοκίες και αναμονές. Αποκήρυξαν τις φωνές του λαϊκισμού. Υποσχέθηκαν ακόμη και την αναγέννηση του δημόσιου βίου. Μίλησαν για διαφορετική κουλτούρα στην πολιτική. Οι μεταβολές που επακολούθησαν ενίσχυσαν τη συγκεκριμένη πεποίθηση.
Ωστόσο, μολονότι άλλαξαν πολλά, οι εμπεδωμένες ανορθολογικές αντιλήψεις και πρακτικές παραμένουν σε μεγάλο βαθμό ισχυρές. Η πανδημία δεν κατόρθωσε να τις υπερκεράσει, όπως θα ανέμενε κανείς. Θύλακές τους υπάρχουν τόσο στο κοινωνικό σώμα όσο και στο πολιτικό προσωπικό. Άλλωστε, πρόκειται για συγκοινωνούντα δοχεία.
Τα όσα παράδοξα, έως και προκλητικά, παρακολουθούμε την περίοδο αυτή με τους αρνητές των εμβολίων το επιβεβαιώνουν. Τα αυτονόητα -για να το πω ακριβέστερα-δειλά κυβερνητικά μέτρα για την αντιμετώπιση της πανδημίας δεν τυγχάνουν της εύλογης υποστήριξης από συμπολίτευση και αντιπολίτευση.
Η μεν πρώτη στην πλειονότητά της «τα κάνει γαργάρα», παγιδευμένη στη μικροπολιτική και στην ψηφοθηρία. Η δε δεύτερη πράττει κάτι χειρότερο: Μεταθέτει την ευθύνη των ανεμβολίαστων στην κυβέρνηση, μιλώντας για παταγώδη αποτυχία της. Αμφότεροι αποποιούνται τον παιδαγωγικό τους ρόλο. Είτε γιατί θέλουν να γίνονται αρεστοί σε όσους απορρίπτουν το εμβόλιο. Είτε διότι επιδιώκουν τη φθορά των κυβερνώντων.
Το σίγουρο είναι ότι η υγειονομική κρίση κάθε άλλο παρά ευκαιρία αποδεικνύεται για να αλλάξουν ορισμένοι μυαλά. Και πρωτίστως τον τρόπο που πολιτεύονται. Το ίδιο φαίνεται να συμβαίνει και με την κλιματική αλλαγή. Υποτιμούν τις επιπτώσεις της. Αδιαφορούν για τις καταστροφικές συνέπειές της. Αρκούνται απλώς στο να επικαλούνται τα προβλήματα που προκύπτουν από τα εκτεταμένα πύρινα μέτωπα.
Δείχνουν να μην έχουν αίσθηση των σοβαρότατων κινδύνων που αντιμετωπίζει το οικοσύστημα της χώρας, αλλά και διεθνώς. Η έλλειψη επίγνωσης είναι προφανής. Εξίσου και η απουσία της πράσινης κουλτούρας. Απόδειξη το γεγονός ότι ο πολιτικός λόγος των περισσοτέρων έχει αγκιστρωθεί σε παλιά ερμηνευτικά εργαλεία και σε αποδεδειγμένες μονομέρειες. Χαρακτηριστική είναι η μόνιμη επωδός «Πού είναι το κράτος;»
Η προχθεσινή συζήτηση στη Βουλή για τις πυρκαγιές ήταν αναμφίβολα αποκαλυπτική. Αντί οι πολιτικοί αρχηγοί να την αξιοποιήσουν για την εξαγωγή νηφάλιων και σοβαρών συμπερασμάτων, μετέτρεψαν το Κοινοβούλιο σε ένα πολιτικό ρινγκ. Εύλογα αναρωτιέται κάποιος πολίτης πού αποσκοπούν όλα αυτά. Πώς γίνεται με τις άγονες λογομαχίες και τον πολιτικαντισμό να μπορέσουμε να θωρακίσουμε, έστω από εδώ και στο εξής, τις δασικές εκτάσεις, τις αγροτικές περιοχές, τις ιδιοκτησίες και την ανθρώπινη ζωή;
Το βέβαιο, πάντως, είναι ότι οι κοινοβουλευτικές αντιπαραθέσεις, όπως γίνονται εδώ και καιρό, είναι παντελώς αχρείαστες. Το σημαντικότερο βλάπτουν και εκθέτουν τους πρωταγωνιστές. Ο πρωθυπουργός κρίνεται και αξιολογείται από το έργο του. Η αξία και η αποτελεσματικότητα του δεν προσμετρώνται από τους διαξιφισμούς με τους πολιτικούς αρχηγούς. Ούτε οι επικεφαλής της αντιπολίτευσης διευρύνουν την απήχηση και την επιρροή τους, ανταγωνιζόμενοι ο ένας τον άλλο στον καταγγελτικό λόγο και στην πλειοδοσία επιθέσεων εναντίον της κυβέρνησης. Εξάλλου, η κοινή γνώμη δεν φαίνεται να συγκινείται πλέον από το αίμα στην αρένα.
Η πανδημιομαχία και η σταχτομαχία υπονομεύουν την αξιοπιστία και φερεγγυότητα του πολιτικού λόγου και εν τέλει την υπόσταση της πολιτικής. Το μόνο που καταδεικνύουν είναι ότι οι διαδοχικές κρίσεις, οικονομική, υγειονομική και κλιματική, απεμπολούν την ευκαιρία για μια πραγματική αναπροσαρμογή των πολιτικών στρατηγικών.