Χαιρετισμός στον ΟΠΕΚ Μυτιλήνης
Ιούνιος 2000
Αγαπητές φίλες, αγαπητοί φίλοι,
Λυπάμαι που δεν μπόρεσα, λόγω επαγγελματικών υποχρεώσεων να βρίσκομαι κοντά σας στη Μυτιλήνη, για να ανταλλάξουμε απόψεις και ιδέες για ζητήματα τρέχοντα αλλά και μελλοντικά.
Το γεγονός ότι παρατηρείτε τις εξελίξεις από τη Μυτιλήνη σας δίνει το πλεονέκτημα της πιο καθαρής εικόνας, καθώς μπορείτε να ξεδιαλέγετε το σημαντικό από το ασήμαντο, το δυναμικό από το στάσιμο και να αξιολογείτε τα πράγματα συνολικά αποσπασμένοι από την καθημερινότητα της Αθήνας.
Ταυτόχρονα είμαστε σε μια εποχή που οι ρυθμοί των εξελίξεων επιταχύνονται, που ελαχιστοποιούνται οι δυνατότητες να προλάβουμε τα τραίνα που χάσαμε.
Επειδή στην Μυτιλήνη είσαστε άνθρωποι που ξέρετε να διασκεδάζετε θα έχετε προσέξει ότι σε κάθε χορευτικό ζευγάρι αυτό που έχει σημασία είναι ο ρυθμός και ο συγχρονισμός. Μπορεί οι χορευτές να γνωρίζουν περισσότερες ή λιγότερες φιγούρες αλλά . . . Η βασική προϋπόθεση ενός ωραίου χορού είναι η ικανότητα τους να ακολουθούν τη μελωδία. Το ίδιο ισχύει σήμερα για τις σχέσεις μας με την Ευρώπη. Σε λίγες μέρες ο πρωθυπουργός θα βρίσκεται στην Πορτογαλία για την υπογραφή της ένταξης της χώρας στην ΟΝΕ. Η Ελλάδα, ύστερα από πολλούς αιώνες ιστορικής περιθωριοποίησης εντάσσεται και πάλι πλήρως στον φυσικό της χώρο, την Ευρώπη. Από την επαύριο θα είμαστε μέλος ενός συνόλου το οποίο κινείται με τον δικό του ρυθμό, απαιτεί τους δικούς του συγχρονισμούς.
Θα περίμενε κανείς ότι σε μια τέτοια στιγμή θα ήμασταν προσανατολισμένοι στο να μελετήσουμε το νέο περιβάλλον που διαμορφώνεται. Να εξετάσουμε τις δράσεις που πρέπει να αναλάβουμε ώστε να ανταποκριθούμε καλύτερα στις νέες συνθήκες, να αξιοποιήσουμε αποτελεσματικότερα τις νέες ευκαιρίες και να αντιμετωπίσουμε ταχύτερα τις όποιες απειλές ανακύπτουν.
Κι όμως υπάρχουν σήμερα στη χώρα μας δυνάμεις οι οποίες διόλου σκέπτονται για το μέλλον που μετά από μερικές μέρες γίνεται παρόν. Επί πλέον, επιδιώκουν να καταστρέψουν τη συναίνεση πάνω στην οποία στηρίχθηκε η ευρωπαϊκή πορεία της χώρας. Επιδιώκουν να αναστρέψουν τα βήματα προόδου της προηγούμενης 25ετίας, στην οποία πρωταγωνιστικό ρόλο έπαιξαν ο Ανδρέας Παπανδρέου και ο Κωνσταντίνος Καραμανλής αλλά, και πολιτικοί όπως ο Γεώργιος Ράλλης, ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης, ο Λεωνίδας Κύρκος με την ανάληψη πρωτοβουλιών που ώθησαν την Ελλάδα προς την Ευρώπη.
Αυτός είναι ο πραγματικός πυρήνας της συζήτησης που γίνεται σήμερα σε διάφορα κοινωνικά πεδία, με αιχμή του δόρατος τις ταυτότητες και την αναγραφή του θρησκεύματος. Ας μην σταθούμε στις δευτερεύουσες όψεις της όλης υπόθεσης. Το κύριο είναι πως σήμερα κάποιες δυνάμεις, είτε το συνειδητοποιούν είτε ή όχι, θέλουν να ορίσουν μια διαφορετική πορεία της χώρας, μακριά από την Ευρώπη μια πορεία που οδηγεί σε μονοπάτια ολισθηρά και επικίνδυνα.
Πρέπει να βάλουμε καλά στο μυαλό μας ότι ζούμε πλέον σε μια Ελλάδα που δεν περιορίζεται στα στενά όρια που είχαμε συνηθίσει. Οι νέες ιδέες είναι πλέον απαραίτητες σε ένα κόσμο άκρως ανταγωνιστικό. Σε ένα κόσμο όπου τίποτα δεν διατίθεται δωρεάν, αλλά απαιτεί σκληρή δουλειά και υψηλή αίσθηση του ιστορικού ρυθμού και καλό συντονισμό με τους υπόλοιπους εταίρους. Το διεθνές σκηνικό έχει ιδιαίτερες απαιτήσεις και με αντίστοιχες ιδιαίτερες ανταμοιβές για όσους κινηθούν μέσα σ’ αυτό έξυπνα και μεθοδικά.
Για να βρεθούμε μέσα σε αυτή την νέα πραγματικότητα εργαστήκαμε σκληρά. Πραγματοποιήσαμε ακόμη και θυσίες. Τώρα όμως μπορούμε να πούμε : Τα καταφέραμε !
Είναι ίσως η πρώτη φορά στην ιστορία της σύγχρονης Ελλάδας που ολοκληρώνουμε μια αποστολή τέτοιων ιστορικών διαστάσεων. Για την εκπλήρωση της εργάστηκαν πολιτικές προσωπικότητες από όλα τα κόμματα και δυνάμεις από ολόκληρο το φάσμα της κοινωνίας. Είναι η πρώτη φορά που δείξαμε ότι η προσπάθεια μας μπορεί να έχει διάρκεια, συνέχεια, συνέπεια και τελικά αποτελεσματικότητα.
Καταφέραμε να βρεθούμε ανάμεσα στην οικονομική ελίτ της Ευρώπης. Τώρα πλέον, οι απαιτήσεις αλλά και το κέρδος μας θα είναι περισσότερα σε όλους τους τομείς. Οι εταίροι μας, περιμένουν από εμάς να αποδείξουμε ότι αξίζαμε τη διάκριση. Να δουλέψουμε και να εξασφαλίσουμε το μέλλον της χώρας μας αλλά και της ευρύτερης ευρωπαϊκής προσπάθειας. Στην πορεία αυτή, είμαστε όλοι και με όλες μας τις δυνάμεις, συνοδοιπόροι.
Μέσα σε αυτό το νέο ιστορικό και διεθνές περιβάλλον πρέπει να μιλήσουμε και πάλι για τον εκσυγχρονισμό. Τα προηγούμενα χρόνια πραγματοποιήσαμε τομές που αφορούσαν την μεγάλη εικόνα, τις αδρές
πινελιές του πίνακα που λέγεται ελληνική κοινωνία. Τώρα πρέπει να προχωρήσουμε στην καθημερινότητα, να αναθεωρήσουμε και να ανασυγκροτήσουμε πρακτικές και συνήθειες δεκαετιών. Αιχμή όλων αυτών είναι η δημιουργία ενός πιο αποτελεσματικού και δυναμικού οικονομικού μηχανισμού, ενός αξιόπιστου μηχανισμού κοινωνικής προστασίας, πιο αποτελεσματικών συστημάτων κάλυψης ζωτικών αναγκών της κοινωνίας μας, όπως η υγεία και η παιδεία. Η κατεύθυνση για όλα αυτά μας είναι γενικά γνωστή, δοκιμάστηκε σε όλη την Ευρώπη από τα σοσιαλιστικά κόμματα αλλά σε κάθε χώρα πραγματοποιήθηκε στον δικό της ιστορικό χρόνο, με μοναδικό και ανεπανάληπτο τρόπο, ανάλογα με τα δικά της ιδιαίτερα χαρακτηριστικά.
Χρειάζεται λοιπόν να ξαναδούμε τι θα κάνουμε στην εποχή μας με τα δίκτυα μεταφορών, ενέργειας και τηλεπικοινωνιών. Να δούμε και πάλι τον τρόπο ένταξης μας στη διεθνή αγορά αλλά και στην ευρωπαϊκή ολοκλήρωση των δικτύων. Χρειάζεται να κάνουμε όλη τη δημόσια διοίκηση ικανή να ανταποκριθεί στις νέες συνθήκες διαχείρισης και διακίνησης της πληροφορίας.
Χρειάζεται να μεταφέρουμε στη νέα γενιά τις γνώσεις και τις ικανότητες να κατανοήσει, να αφομοιώσει και να αξιοποιήσει τις νέες τεχνολογίες σε όλες τους τις εκφάνσεις. Χρειάζεται τέλος να δημιουργούμε έναν τρόπο ζωής που να μας επιτρέπει μια ωραία ζωή.
Για όλα αυτά η κυβέρνηση χρειάζεται να αναλάβει συγκεκριμένες δράσεις αλλά περισσότερο από ποτέ στο παρελθόν είναι υπόθεση των πολιτών. Μέσα από την αμοιβαία σύνδεση, μέσα από την ώσμωση των αντιλήψεων και των ενεργειών θα φέρουμε το αποτέλεσμα που επιδιώκουμε. Σε αυτή την νέα εποχή μια νέα συλλογικότητα, μια νέα αντίληψη της κοινωνικής υπευθυνότητας και της ατομικής ευθύνης πρέπει να επικρατήσει. Να δούμε την πορεία των κρατικών θεσμών, των συλλογικών πολιτικών και κοινωνικών πρωτοβουλιών, να διατηρήσουμε όσα επιτύχαμε αλλά και να διαπιστώσουμε τις νέες ανάγκες.
Εμείς πρέπει από την πλευρά μας να εξασφαλίσουμε την επιτυχία αυτή και να προσφέρουμε στους έλληνες μια νέα κοινωνία, συνολικά καλύτερη, βιωσιμότερη και φιλικότερη προς όλους. Με υπηρεσίες και όχι μόνο απαιτήσεις. Με την εγγύηση ενός καλύτερου μέλλοντος.
Για να τα καταφέρουμε πρέπει πρώτα απ’ όλα να προσεγγίσουμε διαφορετικά την ανανέωση που έρχεται. Τον εκσυγχρονισμό της οικονομικής και φυσικά και της πολιτικής μας πραγματικότητας. Να ξεφύγουμε από τα στερεότυπα που καθόριζαν τις κινήσεις μας εδώ και αρκετές γενιές. Το αν τα στερεότυπα αυτά ήταν κοινωνικά, οικονομικά ή πολιτικά δεν έχει σημασία. Μπαίνουμε σε μια νέα πραγματικότητα και πρέπει να αντιληφθούμε άμεσα ότι πολλά θα αλλάξουν. Στην αντιμετώπιση του κράτους προς τον πολίτη και του πολίτη προς το κράτος.
Ο εκσυγχρονισμός δεν είναι ιδέα. Δεν είναι κάτι άπιαστο κάτι το θεωρητικό. Είναι πράξη. Δήλωση και εργασία. Είναι η βελτίωση κάθε πλευράς της ζωής μας που χρειάζεται . . .”επιδιόρθωση”. Είναι παράλληλα και πολιτική πράξη. Γιατί μέσα από αυτόν ο πολίτης θα έρθει πιο κοντά στη λήψη των αποφάσεων που θα βελτιώσουν τη δική του ζωή, τα καθημερινά του προβλήματα, το μέλλον του.
Μέσα σε ένα τέτοιο πλαίσιο πρέπει να δούμε όλους τους πολιτικούς θεσμούς μας. Ένα κρίσιμο μέγεθος είναι τα κόμματα. Οι πολιτικοί φορείς, με τις σημερινές οργανωτικές δομές και λογικές τους, ανταποκρίνονται σε ένα ξεπερασμένο ιστορικό υπόδειγμα, σε παρελθούσες εποχές. Τα γνωστά μας ιδεολογικά προφίλ είναι απομεινάρια άλλων ιστορικών καθηκόντων και αποστολών. Ο εκσυγχρονισμός της κοινωνίας μας περιλαμβάνει, σε ένα βαθμό προϋποθέτει, τον εκσυγχρονισμό των κομμάτων.
Ο εκσυγχρονισμός είναι στην ουσία του μια ιδιαίτερης σημασίας χειρουργική τομή που ενώ διαδραματίζεται απαιτεί άμεση λήψη αποφάσεων αλλά όχι και βιαστικές κινήσεις. Θα έχουμε να ξεπεράσουμε εκατοντάδες μικρά και μεγάλα συμφέροντα, να διαλύσουμε ιστούς σχέσεων υφασμένους στο παρελθόν. Τα κόμματα, μέσα από μια πορεία, έγιναν μέρος αυτού του ιστού. Θα πρέπει να κάνουμε την αποφασιστική κίνηση, να διαλύσουμε τους ιστούς συμφερόντων και να δημιουργήσουμε δυναμικές καταστάσεις που θα ανταποκρίνονται στις νέες ανάγκες της κοινωνίας μας.
Οι αποφάσεις που πρέπει να ληφθούν στο άμεσο μέλλον, για τη διαμόρφωση των πολιτικών οργανισμών μπορεί να μοιάζουν πρόσκαιρες αλλά δεν είναι και δεν πρέπει να είναι ! Δεν πρόκειται να μας χαρακτηρίζουν μόνο σε μία μικρή χρονική εμβέλεια. Θα μας ακολουθήσουν σε βάθος χρόνου. Οι παλαιές αποφάσεις μας, επηρεάζουν ακόμα την κοινωνία. Οι νέες κινήσεις μας που οι ίδιοι χαρακτηρίζουμε ως εκσυγχρονισμό θα περάσουν και στην επόμενη γενιά. Θα επηρεάσουν τις επόμενες γενιές συνολικά. Ζητάμε από όλους να μας κρίνουν σε αυτή τη βάση.
Μέσα σε ένα τέτοιο πλαίσιο δεν φοβόμαστε ούτε τις συγκρούσεις οι οποίες πολλές φορές είναι αναπόφευκτες. Επιδίωξη μας δεν είναι μια κατάσταση που μοιάζει ήρεμη αλλά στην πραγματικότητα είναι στάσιμη και αδρανής. Δεν αποφεύγουμε καμιά σύγκρουση αν εξασφαλίσουμε ότι με αυτό το τρόπο θα προκαλέσουμε θετικές εξελίξεις.
Πρέπει λοιπόν να διαμορφώσουμε το υποκείμενο των αλλαγών. Σήμερα, περισσότερο από ποτέ χρειαζόμαστε αποφασιστικότητα για βελτίωση, σύγκρουση με τα ποικίλα κατεστημένα και διάθεση για τομές. Έχουμε μπροστά μας ένα μεγάλο έργο. Πείτε μου όμως : Ποιος έγινε καλύτερος χωρίς να προσπαθήσει;