Πειραϊκό περιοδικό Lobby
τ. Ιουνίου 2001
Πριν από λίγες ημέρες η «Πειραιώς Πολιτεία», η οποία είναι μια Εταιρεία Έρευνας, Ανάπτυξης και Προβολής του Πειραιά διοργάνωσε μια ανοιχτή συζήτηση «Ναρκωτικά: ατομικά ή συλλογικά λάθη κι ελλείμματα», θέλοντας να συμβάλλει στην απάντηση δυο κρίσιμων ερωτημάτων: ενός ΓΙΑΤΙ, κι ενός ΤΙ.
Με άλλα λόγια ενός θεωρητικού ερωτήματος: «ΓΙΑΤΙ ΤΑ ΝΑΡΚΩΤΙΚΑ» κι ενός πρακτικού: «ΤΙ ΝΑ ΚΑΝΟΥΜΕ». Και τα δύο ερωτήματα είναι κρίσιμα. Το πρώτο θα μας φωτίσει το πρόβλημα, τις ρίζες, τις αιτίες και τις διαδικασίες εμφάνισης και διάδοσης του φαινομένου, συμβάλλοντας στην εξάλειψη τόσων και τόσων στερεοτύπων γύρω από το πρόβλημα. Το δεύτερο θα φωτίσει πιθανές διεξόδους, τρόπους αντιμετώπισης του προβλήματος συμβάλλοντας στην ενεργοποίηση της κοινωνικής μας ευαισθησίας και στην κινητοποίηση των πολιτικών μας αντανακλαστικών.
Όμως έχω την εντύπωση πως κοινή είναι η μήτρα και του ΓΙΑΤΙ και του ΤΙ – και δεν είναι άλλη από ένα μάλλον κοινότυπο όρο: ΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΑ. Ακριβέστερα την συγκεκριμένη δομή και οργάνωση της κοινωνίας μας. Αλλά, αυτή η κοινότυπη διαπίστωση δεν αρκεί, εάν παραμείνει φυσικά γενικόλογη και απροσδιόριστη.
Πρέπει να ορίσουμε συγκεκριμένα και να προσδιορίσουμε επακριβώς, αφενός τους κοινωνικούς μηχανισμούς που παράγουν τα φαινόμενα και αφετέρου τους αντίστοιχους μηχανισμούς που το εμποδίζουν ή το ακυρώνουν. Για να καταπολεμήσουμε τους πρώτους και να ενισχύσουμε τους δεύτερους. Πάλι λοιπόν ένα ΓΙΑΤΙ κι ένα ΤΙ.
Έχει επικρατήσει τα τελευταία χρόνια η συνήθεια να ονομάζουμε τα προγράμματα απεξάρτησης δεύτερη ευκαιρία για τους νέους χρήστες ναρκωτικών ουσιών. Μια δεύτερη ευκαιρία δικαιούνται όλοι οι άνθρωποι.
Όμως, συχνά μας διαφεύγει πως η πλειοψηφία των νέων – κυρίως – ανθρώπων που είναι μπλεγμένοι στο δίχτυ της εξάρτησης – (αυτό το δίχτυ έχει ονόματα πολλά) – δεν είχαν καν πρώτη ευκαιρία! Επομένως, εδώ η πολιτεία δεν επανορθώνει απλώς τα ατομικά λάθη κάποιων νέων, αλλά τα συλλογικά λάθη και ελλείμματα της ίδιας της συγκρότησης της.
Σκέφτομαι εδώ μια αδόκιμη, διδακτική όμως αναλογία: Είναι γνωστό πως όποιος ζήσει μεγάλο χρονικό διάστημα έξω από την Ελλάδα, μακριά από την Πατρίδα, τη βάζει στην ψυχή του πιο δυνατά και ουσιαστικά!
Πιστεύω ότι κάτι ανάλογο πρέπει να νοιώθει όποιος, έχοντας ζήσει έξω ή στο περιθώριο της κοινωνίας, επιστρέφει με βαθύτερη γνώση για το νόημα της κοινωνικότητας και της αλληλεγγύης!
Η δική μας ευθύνη είναι ακριβώς η βοήθεια για την ταχύτερη επιστροφή αυτών που έχασαν το δρόμο. Για να μην γίνει αυτό όμως πρέπει πριν από οτιδήποτε άλλο η Πολιτεία να κάνει την αυτοκριτική της. Όχι με λόγια. Αλλά με πράξεις. Εδώ τα λόγια είναι – όντως – περιττά.
Η Πολιτεία οφείλει με μεθοδικότητα, σχέδιο και συνεχή προσπάθεια να προφυλάξει τους νέους από τα ναρκωτικά, ένα από τα πολλά «φετίχ απελευθέρωσης». Και αυτό γιατί σ’ αυτή τη χώρα δεν μας περισσεύει κανένας νέος και καμία νέα.
Πρέπει να σταθούμε δίπλα στα παιδιά που χάθηκαν προσωρινά και να οργανώσουμε την επιστροφή τους. Θα μας βρουν πάλι με αδυναμίες, λάθη και ελλείμματα. Όμως θα γνωρίζουν πια, εκείνοι πιο καλά απ’ τον καθένα, πως κάθε αγώνας που δίνεται μέσα στο πρόβλημα και μέσα στην κοινωνία, ανεξάρτητα απ’ τα αποτελέσματα, έχει την αξία του.