Του Γιώργου Πανταγιά
Στις πιο οριακές στιγμές της ιστορίας αποκαλύπτονται όλες οι σκληρές πλευρές της πραγματικότητας. Οι αντιθέσεις οξύνονται. Η ασυμμετρία τροφοδοτεί την αντιπαλότητα και τη μισαλλοδοξία. Η αέναη διαμάχη του καλού με το κακό, που κάθε άλλο παρά είναι ένα ηθοπλαστικό εφεύρημα, αναδεικνύεται κυρίαρχη. Οι ανομολόγητες επιδιώξεις αναθεωρούν τις υπάρχουσες συντεταγμένες. Τα αντιτιθέμενα συμφέροντα υπερφαλαγγίζουν τις ανώφελες διακηρύξεις. Και μαζί με όλα αυτά η αξία της ανθρώπινης ζωής εκμηδενίζεται. Ο σκοτοδότης σπέρνει το θάνατο.
Η βάρβαρη εισβολή των Ρώσων στην Ουκρανία, έρχεται να δείξει τη φρικιαστική σκληρότητα ενός αδίστακτου καθεστώτος. Η ανθεκτικότητα του εδράζεται αποκλειστικά στη βία και στη βαναυσότητα. Συνεκτική του ουσία είναι ένας ανεξέλεγκτος και επικίνδυνος εθνικισμός. Το σοβιετικό δόγμα της περιορισμένης κυριαρχίας συντηρεί και ανατροφοδοτεί τα άγρια ένστικτα της σημερινής ρωσικής ηγεσίας.
Ο πόθος του Πούτιν να ανακτήσει το χαμένο έδαφος της άλλοτε υπερδύναμης, είναι πασιφανής. Το στρατηγικό του σχέδιο είναι πλέον ολοφάνερο. Όλες οι πράξεις και ενέργειες του αποπνέουν μια βαθιά αυτοκρατορική αντίληψη. Με όπλο τις σφαίρες επιρροής δεν κρύβει την αδιαπραγμάτευτη επιλογή του, να μετατρέψει αργά ή γρήγορα τις πρώην σοβιετικές δημοκρατίες και τις χώρες της Ανατολικής Ευρώπης σε δορυφόρους της Ρωσίας.
Ουσιαστικά αμφισβητεί εμπράκτως την ευρωπαϊκή αρχιτεκτονική και ασφάλεια. Αντιστρατεύεται με όλους τους τρόπους το διεθνές δίκαιο και τους κανόνες του. Γελοιοποιεί θεσμούς και ηγεσίες. Επενδύει στην καλλιέργεια σχέσεων με ακροδεξιές και φιλοναζιστικές δυνάμεις παρέχοντας τους ακόμη και οικονομική υποστήριξη. Η περίπτωση της Μαρί Λεπέν είναι αποκαλυπτική. Το ίδιο και η ανάρμοστη σχέση του με τον Ντόναλντ Τραμπ και άλλους αυταρχικούς ηγέτες ανά τον κόσμο, καθώς και οι υπόγειες επαφές του με διάφορα ρεύματα του ανορθολογισμού και του εθνικισμού στη Γηραιά Ήπειρο.
Με το βλέμμα στραμμένο στο παρελθόν επιδιώκει την αναβίωση της παλιάς κυριαρχίας, ακολουθώντας τις γνωστές σοβιετικές μεθόδους και πρακτικές. Η εισβολή σε Ουγγαρία , Τσεχοσλοβακία, Αφγανιστάν αλλά και τα όσα ακολούθησαν το 2008 με την εισβολή στη Γεωργία και το 2014 με την προσάρτηση της Κριμαίας, συνιστούν αναμφισβήτητα γεγονότα των οποίων ο επιθετικός χαρακτήρας ούτε υποτιμάται ούτε διαγράφεται.
Ο τωρινός δε ισχυρισμός της Ρωσίας ότι η Ουκρανία αντιπροσωπεύει «εθνική απειλή για την ασφάλεια της», δεν είναι τίποτα άλλο παρά ένα σαθρό στρατήγημα. Πρόκειται για μια επίκληση που αποσκοπεί στη συγκάλυψη των ανομολόγητων επιδιώξεων του Πούτιν. Άλλωστε στο πρόσφατο διάγγελμα του, ο ίδιος αμφισβήτησε ευθέως την κρατική της υπόσταση, φθάνοντας στο σημείο να εγκαλεί τον Λένιν πως κατασκεύασε μια ψευδεπίγραφη εθνοτοπική οντότητα.
Ο πόλεμος στην Ουκρανία δεν αποκαλύπτει μόνο το αδυσώπητο πρόσωπο και τις ηγεμονικές επιδιώξεις του Ρώσου προέδρου. Επιπροσθέτως καταρρίπτει αυταπάτες και αφέλειες με τις οποίες τον αντιμετώπιζε μέχρι χθες ένα τμήμα της δύσης. Η δυστοκία των ηγεσιών της να διαχειριστούν αποτελεσματικά την επιθετικότητα του Πούτιν είναι έκδηλη. Η αδυναμία τους να θεμελιώσουν μια συνεκτική στρατηγική, απέναντι στις δυνάμεις του ακραίου εθνικισμού που αναδύθηκαν πάνω στα ερείπια των καθεστώτων του υπαρκτού σοσιαλισμού, δημιούργησε νέους γεωπολιτικούς συσχετισμούς. Έτσι ο ανταγωνισμός ενισχύθηκε περαιτέρω αφήνοντας ζωτικό χώρο στα σκοτεινά σχέδια ενός επίδοξου ηγεμόνα και αδίστακτου δικτάτορα .